Φορέας υλοποίησης: Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ)
Αποτέλεσμα: Ομαλή και ανθρώπινη εθελοντική επιστροφή μεταναστών και ευάλωτων ατόμων
Ποσοστό επιχορήγησης: 100%
Ποσό χρηματοδότησης έργου: € 1.000.000
Διάρκεια: Ιούλιος 2022 – Ιούνιος 2023
Το έργο του ΔΟΜ «Υποβοηθούμενη Εθελοντική Επιστροφή και Επανένταξη» (AVRR) συνέβαλε στη διευκόλυνση της εθελοντικής επιστροφής μεταναστών που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, εξασφαλίζοντας ασφαλές ταξίδι και βιώσιμη επανένταξη στις χώρες καταγωγής τους. Κατά τη διάρκεια της περιόδου υλοποίησης, συνολικά 229 ωφελούμενοι (53 άνδρες, 114 γυναίκες, 38 κορίτσια και 24 αγόρια) έλαβαν υποστήριξη για την ασφαλή και αξιοπρεπή επιστροφή τους στις χώρες καταγωγής τους. Παράλληλα, συνολικά 221 ωφελούμενοι έλαβαν βοήθεια επανένταξης (49 άνδρες, 110 γυναίκες, 38 κορίτσια και 24 αγόρια). Οι ωφελούμενοι ταξίδεψαν με εμπορικές πτήσεις προς τις χώρες καταγωγής τους, όπως το Μπαγκλαντές, η Αίγυπτος, η Γεωργία, η Ινδία, το Ιράκ, ο Λίβανος, η Μολδαβία, το Πακιστάν, οι Φιλιππίνες, η Σενεγάλη και η Ρωσία. Μεταξύ αυτών, 196 αναγνωρίστηκαν ως ευάλωτοι μετανάστες, ενώ 33 ταξίδεψαν ως μέλη οικογενειακών μονάδων.
Υποστήριξη πριν την αναχώρηση:
Ο ΔΟΜ παρείχε εξατομικευμένες συμβουλές επιστροφής για να ενημερώσει τους μετανάστες σχετικά με τις νομικές επιλογές, τα δικαιώματά τους και τη διαθέσιμη υποστήριξη. Κατά τη διάρκεια αυτών των συνεδριών, συλλέχθηκαν δημογραφικά δεδομένα και αξιολογήσεις ευαλωτότητας ώστε η βοήθεια που λάμβαναν -συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών προστασίας- να είναι προσαρμοσμένη στις προσωπικές τους ανάγκες.
Πριν την αναχώρηση από την Ελλάδα, διενεργήθηκε ειδικός έλεγχος (24-72 ώρες νωρίτερα) καθώς και μια τελική συνάντηση κατά τη διάρκεια της οποίας το προσωπικό του ΔΟΜ παρείχε υλικοτεχνικές λεπτομέρειες και βοήθησε τη διαδικασία επιβίβασης. Κατά την αναχώρηση επίσης διανεμήθηκε εφάπαξ χρηματικό επίδομα 1.000 ευρώ ανά ωφελούμενο.
Άφιξη και επανένταξη:
Μετά την άφιξη, τα γραφεία του ΔΟΜ, στα σημεία διέλευσης και προορισμού, διευκόλυναν τη διαδικασία επιστροφής. Η υποστήριξη για την επανένταξη -εναρμονισμένη με τη συμβουλευτική πριν από την αναχώρηση- περιελάμβανε επαγγελματική κατάρτιση, βοήθεια για έναρξη μικρών επιχειρήσεων, ιατρική βοήθεια και προσωρινή στέγαση. Οι περισσότεροι ωφελούμενοι του έργου πήγαν στη Γεωργία, όπου τους προσφέρθηκε βοήθεια για την επανένταξη.
Η επανένταξη είναι μια σύνθετη διαδικασία που επηρεάζεται από τις τοπικές συνθήκες, τις προσωπικές δεξιότητες και την ευαλωτότητα. Πολλοί ωφελούμενοι χρειάστηκαν επιπλέον χρόνο να προσαρμοστούν στο περιβάλλον της πατρίδας τους πριν ξεκινήσουν τα σχέδια επανένταξής τους. Οι γεωγραφικοί περιορισμοί, τα θέματα υγείας και τα διοικητικά εμπόδια συχνά καθυστερούσαν την εμπλοκή με τα γραφεία του ΔΟΜ. Λόγω αυτών των προκλήσεων, ο χρόνος που απαιτήθηκε για την έναρξη και την ολοκλήρωση των προσπαθειών επανένταξης διέφερε σημαντικά.
Βασικά επιτεύγματα:
– Το 99% των ωφελούμενων εξέφρασε ικανοποίηση από τη συμβουλευτική πριν από την αναχώρηση και το 100% ενέκρινε τις ταξιδιωτικές ρυθμίσεις.
– 221 επαναπατριζόμενοι είχαν πρόσβαση σε υποστήριξη επανένταξης, προσαρμοσμένη στις οικονομικές, κοινωνικές και ψυχολογικές τους ανάγκες.
Το έργο AVRR εξασφάλισε με επιτυχία αξιοπρεπείς εθελοντικές επιστροφές και βραχυπρόθεσμη υποστήριξη επανένταξης. Ωστόσο, τα συστημικά κενά στη συλλογή ποιοτικών δεδομένων περιόρισαν τη γνώση σχετικά με τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της επανένταξης. Επιπλέον, η έλλειψη ειδικών αξιολογήσεων παρακολούθησης περιόρισε την αξιολόγηση της βιωσιμότητας της επανένταξης. Η αντιμετώπιση των συστημικών προκλήσεων, η βελτίωση της συλλογής δεδομένων και η ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης αποτελούν ζωτικής σημασίας προσπάθειες για την ενίσχυση της επανένταξης στο μέλλον.
