Η αξιολόγηση των προγραμμάτων των EEA Grants «Τοπική ανάπτυξη και μείωση της φτώχειας» και «Άσυλο και μετανάστευση» μελέτησε και έκρινε την αποτελεσματικότητα, τον αντίκτυπο και τη βιωσιμότητά τους. Μέσα από την εξέταση εγγράφων, τις συνεντεύξεις με τους Φορείς Υλοποίησης και τις επιτόπιες παρατηρήσεις, η αξιολόγηση στόχευσε στη μέτρηση των επιτευγμάτων και στην εξαγωγή βασικών διδαγμάτων για το μέλλον. Υλοποιήθηκε από τη Sarli Kouvaras Consulting.
Για το πρόγραμμα Ι, «Τοπική ανάπτυξη και μείωση της φτώχειας», εξετάστηκαν οι δείκτες της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της βιωσιμότητας. Το πρόγραμμα επέδειξε ισχυρή ευθυγράμμιση με τις ανάγκες των ωφελούμενων, χρησιμοποιώντας ολοκληρωμένες και ολιστικές προσεγγίσεις που διευκόλυναν πολιτιστικές και συστημικές αλλαγές πέρα από τις μετρήσιμες εκροές. Παρά τα συστημικά και γραφειοκρατικά εμπόδια, ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά στις αναδυόμενες προκλήσεις. Η κατανομή των πόρων ήταν αποτελεσματική, μεγιστοποιώντας τον άμεσο αντίκτυπο, ενώ η προσαρμοστική και ανθεκτική εφαρμογή επέτρεψε συστημικές επιπτώσεις. Η βιωσιμότητα υποστηρίχθηκε μέσω της ενσωμάτωσης στα δημόσια συστήματα, ωστόσο οι προκλήσεις στη θεσμοθέτηση βέλτιστων πρακτικών παρέμειναν. Η βαθύτερη συστημική ενσωμάτωση είναι απαραίτητη για μακροπρόθεσμο αντίκτυπο. Οι συστάσεις για μελλοντικά προγράμματα περιλαμβάνουν την ενίσχυση των πλαισίων παρακολούθησης και αξιολόγησης, την επέκταση των ολιστικών προσεγγίσεων και υπηρεσιών, την προώθηση της συνεργασίας με την τοπική αυτοδιοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα και την αντιμετώπιση των συστημικών εμποδίων με παράλληλη αξιοποίηση των υφιστάμενων πλαισίων.
Για το πρόγραμμα ΙΙ, «Άσυλο και μετανάστευση», η αξιολόγηση επικεντρώθηκε στην αποτελεσματικότητα, τη βιωσιμότητα και τον αντίκτυπο. Το πρόγραμμα διακρίθηκε για την παροχή υψηλής ποιότητας, τις ολιστικές και πολυτομεακές προσεγγίσεις και τις προσπάθειες δημιουργίας ικανοτήτων. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα συνέβαλαν στην επιτυχία του. Η βιωσιμότητα καθοδηγήθηκε από τη συστημική αλλαγή, τις μακροχρόνιες σχέσεις μεταξύ των εταίρων και την πολιτική συνηγορία, αν και η οικονομική βιωσιμότητα παραμένει προβληματική. Το πρόγραμμα παρουσίασε διαρκή αντίκτυπο, αυξάνοντας την αυτονομία και την ένταξη των ωφελούμενων, ενισχύοντας τα θεσμικά πλαίσια και προωθώντας τη συστημική νομική συνηγορία. Για τη βελτίωση των μελλοντικών προσπαθειών, οι συστάσεις περιλαμβάνουν την προώθηση της ισότιμης ένταξης μέσω της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης, την ενίσχυση της θεσμικής ιδιοκτησίας και ικανότητας, τη θεσμοθέτηση μηχανισμών κατάρτισης και διασφάλισης ποιότητας, την ενίσχυση των συστημάτων παραπομπής και του διυπηρεσιακού συντονισμού, καθώς και την ενσωμάτωση της συνηγορίας, των νομικών μεταρρυθμίσεων και των δομημένων στρατηγικών μετάβασης.
Οι βασικές συστάσεις για τους Φορείς Υλοποίησης περιλαμβάνουν την υποστήριξη συστημικών μεταρρυθμίσεων, την ενίσχυση ολιστικών μοντέλων υπηρεσιών, την επένδυση στην ικανότητα και τη διατήρηση του προσωπικού, την ενίσχυση των στρατηγικών σχέσεων μεταξύ των εταίρων, τη συμμετοχή των ωφελούμενων και των κοινοτήτων σε όλα τα στάδια και την προτεραιότητα στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Οι τοπικές αρχές και οι κρατικοί φορείς θα πρέπει να διευκολύνουν παρά να υλοποιούν άμεσα τα προγράμματα, να αντιμετωπίζουν τα συστημικά εμπόδια, να υποστηρίζουν ολιστικά μοντέλα υπηρεσιών, να παρακινούν τη συνεργασία πολλών φορέων και να ενισχύουν τη θεσμική ικανότητα για την εφαρμογή της πολιτικής. Οι δωρητές θα πρέπει να χρηματοδοτούν κλιμακούμενα πιλοτικά έργα, να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους, να υποστηρίζουν ευέλικτη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, να δίνουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανοτήτων και να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τα θεσμικά εμπόδια.
Η παρούσα αξιολόγηση υπογραμμίζει τον σημαντικό αντίκτυπο των δύο προγραμμάτων, ενώ παράλληλα εντοπίζει τομείς για βελτίωση. Οι μελλοντικές πρωτοβουλίες θα πρέπει να υιοθετήσουν ολιστικές, συνεργατικές και προσαρμόσιμες προσεγγίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της βιωσιμότητας. Η ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των εταίρων, η αντιμετώπιση των συστημικών εμποδίων και η προώθηση της μακροπρόθεσμης ενσωμάτωσης της πολιτικής θα είναι ζωτικής σημασίας για την εξασφάλιση διαρκούς αλλαγής και μεγαλύτερου κοινωνικού αντίκτυπου.
Η αξιολογήσεις των προγραμμάτων είναι στην αγγλική γλώσσα και μπορείτε να τις βρείτε εδώ.
