Η ιστορία των επιχορηγήσεων του ΕΟΧ και της Νορβηγίας καλύπτει 25 χρόνια ευρωπαϊκής συνεργασίας. Παρακάτω θα βρείτε μια σύνοψη των βασικών ορόσημων που έχουν διαμορφώσει τις επιχορηγήσεις κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

1η Ιανουαρίου 1994

Η Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (συμφωνία ΕΟΧ) τίθεται σε ισχύ. Η Συμφωνία συγκεντρώνει τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κράτη EEA EFTA – Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία – σε μια ενιαία αγορά, η οποία αναφέρεται ως «εσωτερική αγορά». Δημιουργούνται δημιουργούνται οι επιχορηγήσεις του ΕΟΧ και της Νορβηγίας (EEA and Norway Grants). Στόχος τους είναι να μειωθούν οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, να ενισχυθούν οι διμερείς σχέσεις μεταξύ των δωρητριών χωρών και των δικαιούχων χωρών, και να βελτιώσει τη δυνατότητα των τελευταίων, να χρησιμοποιούν τα οφέλη της εσωτερικής αγοράς.

Ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός 1994-1998
Ο χρηματοδοτικός μηχανισμός 1994-1998 καλύπτει την Ελλάδα, την Ιρλανδία, τη Βόρεια Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Τα έργα υποστηρίζονται στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος, της εκπαίδευσης και τεχνικής κατάρτισης, και των μεταφορών. Εκτός από τα 500 εκατ. ευρώ που χορηγούνται για την υποστήριξη σχεδίων, χορηγούνται επιδοτήσεις επιτοκίου για δάνεια ύψους 1,5 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

1η Ιανουαρίου1995
Η Φινλανδία, η Σουηδία και η Αυστρία, που έως τώρα είναι μέλη της EFTA, εγκαταλείπουν την Ένωση για να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλαμβάνει ευθύνες για τη συμβολή αυτών των τριών χωρών στον χρηματοδοτικό μηχανισμό 1994-1998.

Το Χρηματοδοτικό Όργανο 1999-2003
Η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Βόρεια Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη ύψους 119,6 εκατ. ευρώ. Τα έργα υποστηρίζονται στον τομέα της προστασίας περιβάλλοντος, της αστικής ανανέωσης, της ρύπανσης στις αστικές περιοχές, της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, των μεταφορών, της εκπαίδευσης και της ακαδημαϊκής έρευνας. Περίπου το 93% της χρηματοδότησης δαπανώνται για έργα που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος.

Χρηματοδοτήσεις του ΕΟΧ και της Νορβηγίας 2004-2009

Η Ιρλανδία και η Βόρεια Ιρλανδία δεν λαμβάνουν πλέον χρηματοδότηση. Ωστόσο, με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004, δέκα νέες χώρες – η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Σλοβενία – όχι μόνο προσχώρησαν στην ΕΕ αλλά και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.
Η διεύρυνση απαιτεί σημαντική αύξηση των συνεισφορών για την ευρωπαϊκή συνοχή. Τα περισσότερα από τα νέα κράτη μέλη βρίσκονται σημαντικά χαμηλότερα σε σχέση με το μέσο επίπεδο κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, τα 10 κράτη που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 έχουν 75 εκατ.κατοίκους, αλλά ΑΕΠ χαμηλότερο από αυτό της Νορβηγίας και της Ελβετίας σε συνδυασμό με μόλις 12 εκατ. κατοίκους. Η κατανομή σε αυτή την πενταετή περίοδο αυξάνεται σε 1,3 δισ. ευρώ.

1η Ιανουαρίου 2007

Η Βουλγαρία και η Ρουμανία προσχωρούν στην ΕΕ, οδηγώντας σε πρόσθετη διεύρυνση του ΕΟΧ και των επιχορηγήσεων του ΕΟΧ και της Νορβηγίας. Με τον τρόπο αυτό, ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων χωρών ανέρχεται σε δεκαπέντε.

Χρηματοδοτήσεις του ΕΟΧ και της Νορβηγίας 2009-2014

Η χρηματοδότηση ανέρχεται σήμερα σε 1,8 δισ. ευρώ. Για να εξασφαλιστεί ο στρατηγικός και πιο βιώσιμος αντίκτυπος, εισάγεται μια διαφορετική προσέγγιση στα προγράμματα. Με αυτή την προσέγγιση, όλη η χρηματοδότηση διοχετεύεται μέσω πολυετών προγραμμάτων. Μετά την προσχώρησή της στην ΕΕ, επιτεύχθηκε συμφωνία με την Κροατία για την ένταξή της στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) το 2014. Αυτό καθιστά την Κροατία την 16η δικαιούχο χώρα.
Τα προγράμματα υποστηρίζουν έργα σε τομείς όπως η προστασία και η διαχείριση του περιβάλλοντος, η αλλαγή του κλίματος και η ανανεώσιμη ενέργεια, η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις, η έρευνα και οι υποτροφίες, η κοινωνία των πολιτών, η καινοτομία στον τομέα της πράσινης βιομηχανίας, ο πολιτισμός, η αξιοπρεπής εργασία και η ανάπτυξη. Τα έργα που χρηματοδοτούνται κατά την περίοδο αυτή υλοποιούνται έως το 2016/2017.

Οι επιδοτήσεις ΕΟΧ και Νορβηγίας 2014-2021

ΤΤο συνολικό ποσό των 2,8 δισ. ευρώ παρέχεται μέσω της ίδιας προσέγγισης πολυετών προγραμμάτων. Η περίοδος χρηματοδότησης έχει παραταθεί από πέντε σε επτά χρόνια. Η Ισπανία δεν είναι πλέον δικαιούχος χώρα, μειώνοντας τον αριθμό των δικαιούχων χωρών σε δεκαπέντε.
Οι υποστηριζόμενες περιοχές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό παρόμοιες με εκείνες της προηγούμενης περιόδου χρηματοδότησης. Το Ταμείο Περιφερειακής Συνεργασίας του ΕΟΧ και της Νορβηγίας, ύψους 34,5 εκατομμυρίων ευρώ και το Ταμείο του ΕΟΧ της Νορβηγίας για την Απασχόληση των Νέων, ύψους 65,5 εκ. ευρώ, εισάγονται ως νέα στοιχεία.