Συντάκτρια: Ελένη Ζαχαροπούλου
«Τρανς και μαύρη: είμαι ο χειρότερος συνδυασμός στον κόσμο». Αυτή είναι η ιστορία της Τζούλι όπως την αφηγήθηκε η ίδια στην Ελένη Ζαχαροπούλου
Με αυτή την αφοπλιστική δήλωση μου συστήθηκε η Julie, ένα πρωινό του Μάρτη, στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Αλληλεγγύης Αθηνών του SolidarityNow στο κέντρο της Αθήνας. Μου χαμογέλασε, σφίξαμε τα χέρια και καθίσαμε. Είχα μπροστά μου μια ψηλή, εντυπωσιακή γυναίκα, με μακριά μαύρα μαλλιά σε λεπτές κοτσίδες, που πλαισίωναν το όμορφο πρόσωπό της.
«Με λένε Τζούλι και είμαι 33 χρονών. Γεννήθηκα σε μια κομμουνιστική, σοσιαλιστική χώρα, στην Κούβα, και αυτό είναι πραγματικά πολύ κακό αν είσαι τρανς.» Δεν πρόλαβα να ψελλίσω το γιατί, οι απαντήσεις ήταν όλες εκεί. «Οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι είσαι διαφορετικός. Θεωρούν ότι κάποιος πρέπει να είναι τρελός για να θέλει να αλλάξει το φύλο του. Υπάρχουν τόσες διακρίσεις, τόσο bullying.. διώξεις και βασανιστήρια από τη αστυνομία.. Στην Κούβα, όσοι αποφασίζουν να αλλάξουν φύλο δεν έχουν καμία πιθανότητα να βρουν δουλειά και να προσφέρουν στην κοινωνία. Για τους ανθρώπους της Κούβας, οι τρανς είναι σκουπίδια. Δεν υπάρχει περίπτωση να δεις τρανς άτομο να εργάζεται στην Κούβα, είτε γυναίκα, είτε άνδρα. Ποτέ. Επίσης απαγορεύεται η αλλαγή φύλου. Επομένως μόνο παράνομα μπορείς να κάνεις τις επεμβάσεις. Στο σπίτι. Πληρώνεις τον γιατρό και έρχεται. Πολλές φορές όμως υπάρχουν επιπλοκές και εκεί τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Πριν την εγχείρηση, αποφάσισα να πάρω ορμόνες για το στήθος. Μια φίλη τρανς μου το είπε. Χωρίς συνταγή γιατρού, χωρίς καθοδήγηση. Ήταν πολύ τραυματική εμπειρία. Έπαιρνα μεγαλύτερες δόσεις, λιποθυμούσα στους δρόμους.. ήταν τραγικό.
Γεννήθηκα σε μια οικογένεια που ο πατέρας μου ήταν αλκοολικός και χτυπούσε τη μητέρα μου. Ο αδερφός του πατέρα μου, όταν ήμουν 9 χρονών, με κακοποίησε.. ευτυχώς τον έβαλαν κατευθείαν στη φυλακή. Η οικογένειά μου δεν καταλάβαινε γιατί το μυαλό μου δεν πήγαινε μαζί με το σώμα μου, γιατί δεν ταίριαζαν αυτά τα δύο. Ο πατέρας μου, μου φερόταν σαν ζώο. Δεν με αποδεχόταν, με χτυπούσε.. Ούτε η μητέρα μου με αποδεχόταν, αλλά τουλάχιστον με προστάτευε. Γι’ αυτό αποφάσισε να με πάρει και να πάμε να ζήσουμε σε μια άλλη πόλη. Το μόνο που ήθελε ήταν να σπουδάσω. Να γίνω κάτι. Ήξερε ότι γι’ ανθρώπους σαν κι εμένα στην Κούβα δεν υπήρχε μέλλον. Στην πόλη αυτή πήγα Λύκειο και ολοκλήρωσα τη συμπληρωματική χρονιά κατά την οποία, οι μαθητές και οι μαθήτριες που έχουν καλό βαθμό, διδάσκουν τα μικρότερα παιδιά. Από το σχολείο ήθελαν να με κρατήσουν, να διδάσκω, αλλά εγώ δεν ήθελα. Δεν ήμουν ο εαυτός μου, ήξερα ότι είχε έρθει η στιγμή να αλλάξω. Δεν ήθελα πια να ντρέπομαι, να κρύβομαι.
Πολλές φορές είχα αναρωτηθεί τι σημαίνει να είσαι γυναίκα. Θαύμαζα τις γυναίκες, δεν τις ποθούσα, αλλά μαγευόμουν από τον τρόπο που μιλούν, που κινούνται στον χώρο, την προβολή τους στη κοινωνία. Το γυναικείο σώμα, τα μαλλιά, τα νύχια, το άρωμα. Ήξερα ότι είμαι αυτή η γυναίκα και ήμουν βέβαιη, ότι αυτή τη μάχη θα τη δώσω για να γίνω αυτό που πραγματικά είμαι.
Την επόμενη χρονιά, πήγα μόνη μου στην Αβάνα να σπουδάσω. Ξεκίνησα να σπουδάζω πληροφορική, λόγω όμως του προβλήματος που έχω στα μάτια μου, άλλαξα κατεύθυνση και σπούδασα Γερμανική φιλολογία. Μου άρεσαν πάντα οι γλώσσες, η επικοινωνία, να μαθαίνω γι’ άλλες κουλτούρες.. Επειδή είχα εξαιρετικούς βαθμούς, μου δόθηκε βίζα για να ταξιδέψω και να σπουδάσω ένα διάστημα στη Γερμανία. Είχα την δυνατότητα να μείνω εκεί, αλλά είχα πολύ άγχος για τη μητέρα μου, και ήθελα να γυρίσω. Όταν φυσικά γύρισα, κατάλαβα ότι δεν μπορούσα πια να μείνω στην Κούβα. Είχα δει έναν άλλον κόσμο, πιο ελεύθερο, πιο ανοιχτό. Παρ’ όλα αυτά έμεινα για κάποιο διάστημα, ολοκλήρωσα τις σπουδές μου και εργάστηκα ως ξεναγός στο Βαραδέρο, στο πλαίσιο της κοινωνικής εργασίας (για τις γυναίκες είναι τρία χρόνια, ενώ για τους άντρες δύο καθώς έχουν και την στρατιωτική θητεία. Εγώ προφανώς δεν πήγα στρατό, τα τρανς και τα άτομα που έχουν εθισμό στα ναρκωτικά, δεν επιτρέπεται να κάνουν θητεία).
Το 2019, αποφάσισα να φύγω για τη Γερμανία. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσα να πάω απευθείας. Αν θες να ταξιδέψεις χωρίς βίζα από την Κούβα, μπορείς να πας μόνο σε μια άλλη κομουνιστική χώρα. Έτσι πήγα σε μια πιο κομμουνιστική, τη Ρωσία. Εκεί έμεινα περίπου ένα χρόνο γιατί μπόρεσα να βρω δουλειά, από την οποία όμως με έδιωξαν όταν κατάλαβαν ότι είμαι τρανς. Μια μέρα, με έπιασαν οι αστυνομικοί, με κλείδωσαν στο αυτοκίνητο, με βίασαν, με πήγαν 20 χιλιόμετρα έξω από τη Μόσχα και με άφησαν στο χιόνι, χωρίς ρούχα.. Ήταν τραγικό. Ήθελα να φύγω όσο το δυνατόν πιο γρήγορα από τη Ρωσία και να φτάσω με κάποιο τρόπο στη Γερμανία. Το πρόβλημα ήταν πάντα το διαβατήριο. Στην Κούβα δεν επιτρέπεται να γίνει αλλαγή φύλου, άρα και ονόματος, στα επίσημα έγγραφα. Έτσι, σε κάθε αεροδρόμιο συναντούσα το ίδιο πρόβλημα. Από το αεροδρόμιο της Ρωσίας με έστειλαν στην Τουρκία. Από εκεί, στη Σερβία, μετά στη βόρεια Μακεδονία. Εκεί η αστυνομία μου είπε ότι θα πρέπει να πάω στην Ελλάδα, μέσω Βουλγαρίας, με τα πόδια. Έτσι, περπάτησα ως εδώ. Κάθε μέρα υποσχόμουν στον εαυτό μου ότι δεν θα πεθάνω στο δρόμο, ότι θα καταφέρω να φτάσω στη Γερμανία. (..)
Όταν έφτασα στην Ελλάδα, κοιμόμουν στους δρόμους, δεν είχα τίποτα. Με έπιασαν, με πήγαν στην Πέτρου Ράλλη, δεν ήξεραν τι να με κάνουν, να με βάλουν με τους άντρες ή με τις γυναίκες; Είχα κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, βίωνα ένα τεράστιο άγχος. Ευτυχώς, όταν με άφησαν, με βοήθησαν από μια οργάνωση να σταθώ στα πόδια μου. Μου βρήκαν σπίτι, ξεκίνησα συνεδρίες με ψυχολόγο και ψυχίατρο, τακτικές συναντήσεις με κοινωνικό λειτουργό και δικηγόρο, και άρχισαν να φτιάχνουν τα πράγματα. (..)
Έχω βιώσει πολλές διακρίσεις. Όχι μόνο στην Κούβα, παντού. Εδώ για παράδειγμα (στην Ελλάδα), η μόνη δουλειά που βρίσκω είναι καθαρίστρια. Και αυτό, όχι πάντα και όχι εύκολα. Θέλω να δουλέψω αλλά οι άνθρωποι δεν με αποδέχονται. Γιατί είμαι τρανς και μαύρη. Η μητρική μου γλώσσα είναι τα Ισπανικά. Μιλάω γερμανικά, αγγλικά και, μέχρι στιγμής, λίγα ελληνικά. Έκανα αίτηση και πέρασα με άριστα ένα τεστ γλωσσομάθειας ισπανικής γλώσσας, για μια θέση Ισπανόφωνου πωλητή σε γνωστή εταιρεία. Μόλις είδαν στα χαρτιά μου ότι έχω (ακόμη) όνομα αντρικό, δεν προχώρησαν τη διαδικασία πρόσληψης. Αυτό γίνεται συνέχεια. Ενώ έχω τα προσόντα και ενώ έχω όλα τα νόμιμα έγγραφα να εργαστώ. Το ίδιο βέβαια γίνεται και με την αναζήτηση σπιτιού. Δυο φορές, ενώ έχουμε συμφωνήσει με τον ιδιοκτήτη, όταν στέλνω τα χαρτιά μου και βλέπουν αντρικό όνομα, αλλάζουν γνώμη.
Θέλω να εργαστώ. Να ξυπνάω στις 8πμ να πηγαίνω στη δουλειά μου, να γυρίζω το απόγευμα στο σπίτι μου, να είμαι καλά. Υποσχέθηκα στη μητέρα μου ότι θα είμαι καλά. Αν δεν δουλέψω, πώς θα ζήσω με αξιοπρέπεια;
Οι άνθρωποι των οργανώσεων με έχουν βοηθήσει πολύ. Δεν κάνουν απλά τη δουλειά τους, κάνουν πάντα παραπάνω πράγματα. Είναι εκεί πάντα. Ό,τι και να χρειαστώ, όποτε και αν είναι αυτό. Στο SolidarityNow ήρθα πριν ένα χρόνο περίπου. Με έστειλαν από μια άλλη οργάνωση. Στην αρχή ήρθα για να λάβω νομική βοήθεια για τη διαδικασία ασύλου. Μετά ξεκίνησα να πηγαίνω και στις υπόλοιπες υπηρεσίες, να βλέπω Κοινωνικό Λειτουργό και εργασιακό Σύμβουλο. Με έχουν βοηθήσει πάρα πολύ. Φτιάξαμε το βιογραφικό μου, στέλνουμε αιτήσεις, με καθοδηγούν, με συμβουλεύουν για τις συνεντεύξεις, ελέγχουμε μαζί όλα τα απαραίτητα έγγραφα, τις συμβάσεις κλπ. Πήρα και το πρώτο μου πτυχίο! Παρακολούθησα ένα σεμινάριο στα οικονομικά. Θέλω να γραφτώ στο νυχτερινό Λύκειο, να μάθω σωστά τα ελληνικά. Τώρα νιώθω ότι μπορώ να τα καταφέρω και να φτιάξω τη ζωή μου εδώ, στην Ελλάδα».
Το Κέντρο Αλληλεγγύης Αθηνών του SolidarityNow, από τον Αύγουστο 2022 έως τον Ιούλιο 2023 χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Τοπική Ανάπτυξη και Μείωση της φτώχειας» των EEA Grants, με Διαχειριστή Επιχορήγησης τη ΣΟΛ Crowe, σε συνεργασία με τη HumanRights360. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα: www.asylumandmigration-eeagrants.gr
Υπεύθυνη επικοινωνίας: Ελένη Ζαχαροπούλου