H J. από τη Κινσάσα του Κονγκό είναι 17 χρονών. Γέννησε πριν 6 μήνες. Έφτασε στην Ελλάδα με τα πόδια, έγκυος. Κάποιος την είχε βιάσει στην Τουρκία. Ταξίδεψε μόνη. Θύμα έμφυλης βίας, έφυγε από το σπίτι της για να γλιτώσει έναν αναγκαστικό γάμο με άνδρα στην ηλικία του πατέρα της.
Η ιστορία της J. είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που η παιδική της ηλικία σταμάτησε απότομα. Ο πατέρας της, τη σταμάτησε από το σχολείο για να την παντρέψει. Η μητέρα της, την φυγάδευσε, της έδωσε χρήματα και την έστειλε στην Τουρκία, με την ελπίδα ότι θα πάει κάποια στιγμή να τη βρει. Εκεί, η ανήλικη J. έπεσε θύμα βιασμού. Η τριπλή ευαλωτότητά της (ασυνόδευτη ανήλικη πρόσφυγας, θύμα έμφυλης βίας, ανήλικη μόνη μητέρα) φέρνει στο προσκήνιο την πραγματικότητα που βιώνουν χιλιάδες ανήλικα κορίτσια παγκοσμίως. Τα στοιχεία των διεθνών οργανισμών είναι δυστυχώς σοκαριστικά:
*Αναγκαστικοί γάμοι | 23 κορίτσια το λεπτό
Κάθε χρόνο, εκτιμάται ότι παντρεύονται περίπου 12 εκ. κορίτσια, εκ των οποίων τα 4 εκ. είναι κάτω από 15 ετών. Περίπου 40 εκ. κορίτσια παγκοσμίως, ηλικίας 15-19 είναι παντρεμένα ή σε επίσημη σχέση. Στο Global Girlhood Report της διεθνούς οργάνωσης Save the Children, εκτιμάται ότι επιπλέον 2.5 εκ. κορίτσια βρίσκονται σε κίνδυνο αναγκαστικού γάμου μεταξύ 2020-2025, ως αποτέλεσμα της αύξησης όλων των μορφών έμφυλης βίας (GBV), εξαιτίας της πανδημίας του COVID-19.
**Έμφυλη βία | 1 στις 3 γυναίκες και κορίτσια έχουν υποστεί βία τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους
Περίπου 736 εκ. γυναίκες έχουν υποστεί φυσική ή/και σεξουαλική βία από τον/την σύντροφό τους, από τρίτο άτομο ή και τα δύο, τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Περίπου 15 εκ. κορίτσια, ηλικίας 15-19 ετών, έχουν υποστεί βιασμό.
Ασυνόδευτα κορίτσια πρόσφυγες
Σύμφωνα με το Refugee and Migrant Children in Europe report του 2021, το οποίο συνυπογράφουν η UNHCR, η UNICEF και ο IOM, 17,200 ασυνόδευτα παιδιά έφτασαν στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, την Ισπανία, την Κύπρο και τη Μάλτα το 2021. Στην Ελλάδα, την ίδια χρονιά, το 28% των ασυνόδευτων παιδιών ήταν κορίτσια.
Η J. είναι ένα από τα χιλιάδες ασυνόδευτα παιδιά που έφτασαν στην Ελλάδα και βοηθήθηκαν από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις. Η J. βρέθηκε σε ένα ασφαλές περιβάλλον, στο οποίο μένει μαζί με το μωρό της, και προσπαθεί με πολλή στήριξη και φροντίδα να σταθεί στα πόδια της και να ξεκινήσει μια νέα ζωή.
Τα ΕΕΑ Grants, μέσα από το πρόγραμμα «Άσυλο και Μετανάστευση» προσφέρουν ασφαλή και αξιοπρεπή διαβίωση για ευάλωτες γυναίκες προσφύγισσες με τα παιδιά τους, ανήλικες μητέρες και ασυνόδευτα κορίτσια πρόσφυγες. Μέχρι στιγμής, έχουν φιλοξενηθεί 273 γυναίκες και παιδιά και 89 ασυνόδευτα κορίτσια πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο σε δομές φιλοξενίας των οργανώσεων ΑΡΣΙΣ, IRC, Γιατρούς του Κόσμου και Σύλλογο Μερίμνης Ανηλίκων και Νέων (έως και τον Δεκέμβριο 2022).
«Έφυγα από τον Κονγκό εξαιτίας του πατέρα μου, ήταν πολύ κακός μαζί μου, ήθελε να με παντρέψει με έναν άνδρα μεγαλύτερο σε ηλικία από εμένα. Ο άνδρας αυτός είχε ίδια ηλικία με τον πατέρα μου. O πατέρας μου δεν με ήθελε πια στο σπίτι, με χτυπούσε κάθε μέρα, δεν με άφηνε να πηγαίνω σχολείο, υπήρχαν φορές που δεν μου έδινε να φάω. Η μητέρα μου, μου είπε ότι πρέπει να φύγω γιατί αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα μου κάνει κακό. (..) Μου είπε να πάω στην Τουρκία, γιατί εκεί είναι πιο φτηνά και θα μπορούσε να μου πληρώσει το εισιτήριο. Και μου είπε ότι θα έρθει να με βρει. «Προς το παρόν τα χρήματα δεν φτάνουν, αλλά αργότερα θα έρθω να σε βρω» είπε. Την περίμενα κάθε μέρα.. αλλά έχασα κάθε επαφή μαζί της. Έχασα το τηλέφωνό μου, οπότε μέχρι και σήμερα που βρίσκομαι εδώ, δεν έχω επαφή μαζί της. (..) Στην Τουρκία δεν ήξερα κανέναν, οι άνθρωποι που ήρθαν να με πάρουν από το αεροδρόμιο με πήγαν σε ένα σπίτι. Εκεί, ένας κύριος με βίασε. Μετά τον βιασμό, εξαφανίστηκε. Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού, ήρθε κάποια στιγμή και μας έδιωξε όλους. Όταν έγινε αυτό, εγώ κοιμόμουν στον δρόμο.. Τη μέρα έψαχνα φαγητό, το βράδυ κοιμόμουν στο πάρκο. Κάποια στιγμή, γνώρισα μια κυρία από το Καμερούν η οποία μου πρότεινε, για να με βοηθήσει, να δουλέψω στο εστιατόριο που δούλευε κι αυτή. Να πλένω, να κάνω λάντζα.. Μου είπε ότι θα μπορώ να κοιμάμαι στο εστιατόριο. Οπότε δούλευα τη μέρα και το βράδυ κοιμόμουν στο εστιατόριο. Μια μέρα, η κυρία αυτή μου είπε ότι σκοπεύει να φύγει από την Τουρκία και να ταξιδέψει στην Ελλάδα. Της είπα ότι εγώ δεν έχω χρήματα. Εκείνη μου είπε ότι θα με στηρίξει. Το έκανε γιατί ήμουν εντελώς ολομόναχη. (..) Ταξιδεύαμε ενάμιση μήνα, δεν ήξερα ότι ήμουν έγκυος, υπήρχαν πολλοί άνθρωποι, Σύριοι, Κονγκολέζοι, Καμερουνέζοι, πολύς κόσμος, περπατούσαμε μέσα στη βροχή, στο κρύο, κοιμόμασταν στο δάσος. Κάποια στιγμή φτάσαμε «εδώ». Δεν ξέρω καν πού είναι το «εδώ». Η κυρία μου είπε ότι θα συνεχίσει το ταξίδι, αλλά δεν μπορεί να με πάρει μαζί της γιατί δεν της φτάνουν τα χρήματα. Μου είπε όμως ότι μπορώ να μείνω εδώ και ότι θα είναι καλά. Με άφησε σε ένα σπίτι που υπήρχαν πολλοί άνθρωποι. Κάποια στιγμή άρχισαν να ζητάνε χρήματα για τη διαμονή και το φαγητό. Εγώ τους είπα ότι δεν έχω τίποτα και με έδιωξαν. Άρχισα πάλι να κοιμάμαι έξω. Δεν ήξερα πού ήταν τα πάρκα ακριβώς, αλλά όπου έβρισκα πάρκο, έμενα. Εκεί συνάντησα μια άλλη κυρία η οποία είπε ότι μπορεί να με βοηθήσει και να μου δώσει ένα τηλέφωνο για να καλέσω κάποια κοινωνική υπηρεσία και να ζητήσω βοήθεια.(..) Πρώτα με πήγαν σε μια άλλη οργάνωση, εδώ είμαι από τον Ιούνιο του 2022.. απ’ όταν ήμουν 5 μηνών έγκυος. Από τη μέρα που έχω έρθει εδώ με έχουν βοηθήσει πολύ, με πήγαν στο νοσοκομείο, μου έδωσαν ρούχα, μου έδωσαν φαγητό, είμαι καλά εδώ. Φροντίζω την μικρή, κοιμόμαστε, παίζουμε. Θέλω να ξεκινήσω σχολείο, αλλά πρώτα θα ξεκινήσω τα μαθήματα ελληνικών. Θέλω να βρω μια δουλειά, να φροντίσω το παιδί μου.»
Το πρόγραμμα «Άσυλο και Μετανάστευση» (Αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών για την υποδοχή και καταγραφή των αιτούντων άσυλο και για τη στέγαση ευάλωτων ομάδων) στην Ελλάδα, ύψους 16,5 εκ. ευρώ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία (δωρήτριες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, EEA Grants) 2014 – 2021. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί να συμβάλει στη διασφάλιση της νομικής προστασίας, στην υποστήριξη και φροντίδα για τους πιο ευάλωτους αιτούντες άσυλο, με έμφαση στα ασυνόδευτα παιδιά. Ο Διαχειριστής Επιχορήγησης για το Πρόγραμμα «Άσυλο και Μετανάστευση» στην Ελλάδα είναι η ΣΟΛ/Crowe σε συνεργασία με την HumanRights360. Περισσότερες πληροφορίες: https://www.asylumandmigration-eeagrants.gr/el/
*Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από τους επίσημους ιστοτόπους της Unicef, Save the Children, unfpa.org, Girlsnotbrides.org.
**Τα στοιχεία έχουν αντληθεί από τους επίσημους ιστοτόπους των οργανισμών Unwomen.org και unfpa.org.
